Het opzetten van een mutsje of aantrekken van plastic slofjes heeft geen nut als je zorgt voor een cliënt die besmet is met COVID-19. Het kan zelfs de kans op besmetting vergroten wanneer je slofjes gebruikt. Charlotte Michels, deskundige infectiepreventie bij CareB4 en expert infectiepreventie van Vilans, legt uit.
We zien wel eens dat verzorgenden mutsjes dragen bij isolatieverpleging bij COVID-19, waarom is dat zinloos?
‘Omdat het niets uithaalt. Deze mutsjes hebben nut op een operatiekamer in het ziekenhuis, waar alles steriel moet zijn. Je voorkomt met zo’n mutsje dat er huidschilfers van je hoofd of haren in de wond komen. Maar bij het verzorgen van een cliënt met COVID-19 heeft het geen zin. Theoretisch gezien zou je wanneer je druppeltjes op je hoofd krijgt, hier met je handen aan kunnen zitten en met die handen kun je vervolgens aan je mond zitten, zodat je je slijmvlies besmet…’
Dat klinkt als een lang verhaal…
‘Ja, en als het verhaal lang is, dan betekent dat vaak dat het risico vrijwel nihil is. Het enige nut van zo’n mutsje zou kunnen zijn omdat je hiermee voorkomt dat je je haar meestrikt, wanneer je een mondneusmasker draagt dat je aan de achterkant van je hoofd vaststrikt. Het heeft dan een praktisch nut. Maar qua hygiëne maakt het dus niets uit.’
In de vvt wordt er gebruikgemaakt van persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm) zoals schort, mondmasker, bril en handschoenen. Charlotte Michels zet 6 fabels en feiten over pbm op een rij >>
Hoe zit het met de plastic slofjes?
‘Die helpen ook niet. Theoretisch zou je kunnen zeggen: er liggen virussen op de vloer, dit kan aan je schoenen komen. Wanneer je met dezelfde schoenen thuis over de vloer loopt, kan je kruipende kind dit aan de handen krijgen en in de mond stoppen… Wederom een lang verhaal dus. Wat wél een reden kan zijn om deze slofjes aan te trekken, is omdat je een cliënt helpt met douchen en je geen natte schoenen wilt. Maar bij het verzorgen van coronapatiënten heeft het geen nut. Sterker nog: het kan een averechts effect hebben.’
Hoe?
‘Vaak vergeten zorgverleners de slofjes uit te trekken bij het verlaten van de isolatiekamer. Ze komen dan een collega tegen die zegt: “Hey, je hebt je slofjes nog aan.” Vervolgens zit je met je handen aan die slofjes om ze uit te trekken, waarop je waarschijnlijk vergeet om je handen te desinfecteren. Want je hebt niet het idee dat je iets besmettelijks hebt aangeraakt. En besmetting via de handen gaat wel heel makkelijk en snel in een kort verhaal. Dus op die manier zorgen slofjes voor meer risico op besmetting dan wanneer je ze uitlaat.’
Hoe komt het dat verzorgenden slofjes en mutsjes gebruiken, als het geen nut heeft?
‘Geen idee, misschien wordt het klaargelegd voor ze? En at er klaar gelegd wordt, wordt vaak ook “zonder nadenken” gebruikt. Misschien geeft het hen een gevoel van veiligheid, omdat ze ook op tv zien dat er mutsjes en slofjes gedragen worden? Het idee komt misschien ook van vroeger, in de begintijd van MRSA werd het wel eens ingezet. Maar het is dus niet nodig en het RIVM schrijft dit ook niet voor als PBM. Het zorgt alleen maar voor meer verspilling in de zorg, een gevoel van schijnveiligheid en –zoals in het geval van de slofjes- meer kans op besmetting.’
Wat zou je verzorgenden adviseren die slofjes en mutsjes voorgeschoteld krijgen?
‘Kaart aan dat het geen nut heeft, zorg dat het niet klaargelegd wordt en wijs je leidinggevende op de RIVM richtlijnen. Of laat ze dit interview lezen, haha.’