Veel verzorgenden dragen handschoenen als ze cliënten beginnen te wassen. Maar dit is niet nodig, geeft een vals gevoel van
bescherming én is niet cliëntvriendelijk.

Een student verzorgende ig doet mee aan Skills The Finals. Foto : ANP/ Hollandse Hoogte / Berlinda van Dam
Uit een peiling op ons Instagram-kanaal blijkt dat 78 procent van de verzorgenden handschoenen
draagt als ze iemand wassen, 22 procent draagt geen handschoenen.
Schoon naar vies
Volgens Michels werk je bij het wassen van ‘schoon naar vies’. Dus je wast op het eind de genitaliën
en daarna de anus: ‘Het is dus niet de bedoeling om de cliënt letterlijk van top tot teen wassen,
zonder handschoenen uit te doen na het wassen van genitaliën en anus, omdat je dan
poepbacteriën aan de benen van de cliënt smeert.’
Het advies is dus om eerst de ‘schone’ lichaamsdelen te wassen, zonder handschoenen. Michels:
‘Vervolgens doe je de handschoenen aan, was je het genitale gebied en de anus, je doet de
handschoenen uit, en past handhygiëne toe.’
Bacteriën door washand
In sommige gevallen kun je het ‘vieze’ gebied niet bewaren voor het eind. Omdat de cliënt
bijvoorbeeld onrustig is, en maar beperkte tijd toestaat dat je de cliënt wast. ‘In dat geval doe je de
handschoenen aan op het moment dat je bij het genitale gebied komt, en doe je ze daarna direct
weer uit, waarop je je handen desinfecteert en de cliënt verder wast. Nadien pas je opnieuw
handhygiëne toe, zoals dat na contact met de cliënt altijd gebeurt en bacteriën kunnen ook door
een washand heen op je handen komen’, zegt Michels.
Handschoenen uitdoen
Wanneer je alleen vlak voor dát cruciale moment handschoenen aantrekt, ben je sneller geneigd
om de handschoenen ook op het juiste moment uit te trekken. Want wanneer je vanaf het begin
van de wasbeurt automatisch handschoenen aantrekt, vergeet je algauw wanneer ze uit moeten,
zegt Michels: ‘Ik zie verzorgenden soms zelfs na de wasbeurt de handschoenen aanhouden. Dan
trekken ze de blouse aan en zitten ze te hannesen met de knoopjes. Als ik ze vraag waarom ze
hierbij handschoenen dragen, realiseren ze zich pas dat het niet meer nodig is. Ondertussen zijn de
knoopjes besmet met onzichtbare bacteriën uit het genitale gebied.’
Soms verlaten verzorgenden zelfs het appartement terwijl ze dezelfde handschoenen nog dragen.
Michels: ‘Daarmee drukken ze vervolgens op het lichtknopje, waardoor deze ook vuil is. En zo zorgt
dat constante dragen van handschoenen voor meer verspreiding van bacteriën en
ziekteverwekkers. Want dat lichtknopje raak je de volgende keer toch echt weer zonder
handschoenen aan met alle gevolgen van dien.’
Cliëntonvriendelijk
Maar er is nog een reden om geen handschoenen te dragen bij de complete wasbeurt: ‘Het is niet
heel cliëntvriendelijk’, zegt Michels. ‘Want je geeft cliënten hiermee het gevoel dat ze vies zijn.
Natuurlijk: als je van bepaalde cliënten weet dat ze heel erg incontinent zijn, dan snap ik dat je
eerder handschoenen draagt. Maar dat is niet bij elke cliënt het geval.’
Handschoenenwissel
Niet alleen de genitaliën en de anus vragen bij het wassen om handschoenengebruik, ook als je met
de washand over wondjes gaat, moet je handschoenen dragen. ‘Ik zou in dat geval tussendoor een
handschoenenwissel doen’, adviseert Michels, ‘dus je wast de schone delen, trekt handschoenen
aan, wast de wond, doet een handschoenenwissel, pakt een schoon washandje, en wast vervolgens
de genitaliën en de anus.’
Handschoenen weggooien
En als je helemaal klaar bent met de wasbeurt, doe je níet opnieuw een handschoenenwissel. ‘Want
waarvoor is dat nodig?’ zegt Michels, ‘nadat je de handschoenen hebt weggegooid pas je
handhygiëne toe en ga je naar de volgende cliënt. Blijf je heel bewust van wanneer je de
handschoenen aandoet. Dan ben je je er ook bewust van wanneer ze weer uit moeten.’